OBYWATELSTWO USA – CZY WARTO?
W związku ze zmianami treści pytań i formy egzaminu obywatelskiego wiele osób ma wątpliwości co do tego czy w zmienionych okolicznościach warto starać się o obywatelstwo amerykańskie. Chociaż trudno jest odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie, to jednak założyć należy, iż w wiekszości przypadków warto, a nawet powinno się starać o obywatlestwo USA jeśli ktoś ma do tego wymagane podstawy prawne.
Tak więc stały rezydent, który posiada ważny status przez conajmniej pięć lat ma prawo składać podanie o obywatelstwo już w ciągu 90 dni poprzedzających upływ wspomnainych pięciu lat. Egzamina obywateski wyznaczony wówczas będzie po upływie wymaganego okresu posiadania karty stałego pobytu („zielona karta”). Osoby, które uzyskały pobyt stały poprzez małżeństwo ze stałym rezydentem, a które przed nabyciem obywatelstwa po upływie wspomnianych pięciu lat uzyskały rozwód muszą się liczyć z pytaniami dotyczącymi ich sytuacji małżeńskiej w okesie nabywania pobytu stałego. Dotyczy to w szczególności tych, którzy rozwiedli się stosunkowo szybko po otrzymaniu pobytu stałego i na dodatek wstąpili w ponowny związek małżeński. USCIS jest bardzo czułe na takie przypadki i zazwyczaj poświęca im więcej uwagi niż by sobie tego życzyła osoba ubiegająca się o obywatelstwo. Stąd koniecznośc dostarczania wraz z podaniem o obywtalestwo kopii mertyk ślubu i metryk urodzin dzieci, ktore urodziły się już po nabyciu statusu stałego rezydenta.
Współmałżonek obywatela amerykańskiego, który uzyskał pobyt stały w oparciu o taki związek ma prawo wystąpić o obywatelstwo amerykańskie z chwilą upłynięcia trzech lat od momentu nabycia pobytu. I w tym przypadku, podanie może zostać złożone w ciągu 90 dni poprzedzających upływ wymaganego 3-letniego okresu pobytu stałego. Jednakże w takim przypadku małżeństwo musi istnieć przez cały wspomniany okres trzech lat, jak również w chwili nabywania przez daną osobę obywatelstwa. Oznacza to również, iż współmałożnek, obywatel amerykański, musi posiadać swoje obywatelstwo przez conajmniej trzy lata. Inaczej mówiąc aby starać się o obywatlestwo po upływie trzech lat od chwili otrzymania pobytu stałego, współmałżonek takiej osoby musi sam być obywatelem USA w momencie nabywania przez zainteresowanego karty stałego pobytu. Choć przepisy są w tym zakresie jednoznaczne, to wiele osób, które otrzymały pobyt stały poprzez małżeństwo ze stałym rezydentem, stara się bezsuktecznie nabyć obywatelstwo przed upływem wymaganych pięciu lat, z chwilą gdy ich współmałżonek otrzymuje swoje obywatelstwo.
Osobna procedura nabywania obywatelstwa w trybie przyspieszonym przewidziana jest dla osób, które odbyły lub odbywają służbę wojskową w siłąch zbrojnych USA. Ponieważ dotyczy to stosunkowo nielicznej grupy osób więc nie poświęcamy tutaj więcej miejsca temu zagadnieniu.
Starający się o obywatelstwo amerykańskie musi spełnić również wymóg ciągłej rezydencji na terenie USA. Zgodnie z przepisami imigracyjnymi (8 C.F.R. Sect. 316.5(c(1)(I), nieobecność na terytrium USA przez okres od sześciu miesięcy do jednego roku przerywa wymaganą do obywatelstwa ciągłość fizycznej obecności. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ubiegający sie o obywatelstwo może udowodnić, iż nadal posiada miejsce stałego zmieszkania w USA, nie porzucił pracy w tym kraju, posiada tutaj najbliższą rodzinę, nie podjął pracy za granicą itp. W razie udowodnienia takich okoliczności USCIS może uznać, że dana osoba nadal ma prawo zaliczyć okres pobytu za granicą do okresu pobytu potrzebnego do nabycia obywatlestwa. Pobyt za granicą osoby używającej tzw. re-entry permit („biały paszport”), jeśli przekracza wymagany limit pozwalający na nabycie obywatelstwa nie jest wliczony do okresu przewidzianego przepisami jako okres pobytu w USA niezbędny dla celów naturalizacji. Posiadanie re-entry permit może w takim przypadku jedynie zapobiec cofnięciu danej osobie karty stałego pobytu. Osoba, która przekroczyła dopuszczalny dla celu nabycia obywatelstwa wymóg ciągłej rezydencji a posiadała przy tym re-ntry permit, może składać podanie o obywatelstwo po upływie czterech lat i jednego dnia od chwili powrotu do USA. Jeśli jest to osoba, która ma prawo ubiegać się o obywatelstwo po upływie trzech lat, to w omawianej sytuacji, ma ona możność złożenia takiego podania po upływie dwóch lat i jednego dnia od momentu powrotu do Stanów Zjednoczonych.
Wspomniany przepis przewiduje też, że osoba starająca się o obywtalestwo amerykańskie musi spędzić fizycznie na terytorium Stanów Zjednoczonychconajmniej połowę okresu wymaganego dla uzyskania przez nią obywatelstwa, tzn. trzech czy pięciu lat pobytu stałego.
Innym wymogiem, który musi spełnić osoba zamierzająca się ubiegać o obywatelstwo USA, jest posiadanie tzw. dobrego charakteru moralnego przez okres czasu wymagany do ubiegania się o naturalizację (trzy lub pięć lat). Z chwilą kiedy USCIS przestał w zasadzie uznawać homoseksualizm lub wspólne pożycie bez ślubu jako oznaki braku takiego dobrego charakteru moralnego, główną przyczyną trudności z uzyskaniem obywatelstwa jest popełnienie niektórych wykroczeń lub przestępstw kryminalnych. Co jest takim wykroczeniem lub przestępstwem powodującym ewentualne trudności w nabyciu obywatelstwa, jest przedmiotem zmieniających się interpretacji prawnych. Ich lista, stosunkowo długa, zawarta jest w szczegółowych przepisach imigracyjnych. Ważne jest więc aby w każdym przypadku, gdy zamierzający ubiegać się o obywatelstwo posiada rekord karny, uzyskał on przed złożeniem podania dokumentację z właściwego sądu karnego lub drogowego zawierającą informację o rodzaju wykroczenia czy przestępstwa oraz decyzji sądu w danej sprawie. USCIS żąda okazania oryginalnych wypisów z akt sądowych, tzn. zawierających oryginalną pieczęć sądową.
Pamiętać też należy, iż mężczyźni w wieku pomiędzy 18 a 26 lat mają obowiązek zarejestrować się w rejestrze wojskowym tzw. Selective Service. Dotyczy to zarówno stałych rezydentów, jak i osób, które przebywają w USA bez ważnego statusu. Rejestracja ta, wbrew obawom wielu, nie skutkuje powołaniem do wojska, bo jak na razie, w USA nie ma obowiązkowej służby wojskowej. W razie niedopełnienia tego obowiązku w wymaganym okresie dopuszczalne jest złożenie podczas interview na obywatelstwo pisemnego wyjaśnienia co było przyczyną niezarejstrowania się w Selective Service.
Uzyskanie obywatelstwa amerykańskiego daje nie tylko paszport amerykański ale wiele innych przywileji, takich jak między innymi, możliwość otrzymywania świadczeń socjalnych do Polski bez potrzeby utrzymywania rezydencji w USA oraz mało znane ale za to istotne przywileje w przypadku dziedziczenia między małżonkami. Dla osób młodszych szukających pracy w takich agencjach rządowych jak FBI, CIA czy Departament Stanu nie jest też bez znaczenia czy ich rodzich są obywatelami amerykańskimi.
Podkreślić też należy, iż uzyskanie obywatelstwa USA nie skutkuje utratą obywatelstwa polskiego, które można utracić tylko na własny wniosek w drodze zrzeczenia się go. Odmienne informacje udzielane często przez urzędników imigracyjnych na zakończenie interview na obywatelstwo są w obecnym stanie polskich przepisów prawnych nie tylko błędne ale i pozbawione jakiegokolwiek znaczenia prawnego. Dopóki nie nastąpi więc zmiana polskiej ustawy o obywatelstwie, obywatel polski otrzymujący obywatelstwo USA pozostaje nadal obywatelem polskim.
Na zakończenie warto zwrócić uwagę na to, iż w związku ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi w listopadzie br. (2008 r.), USCIS stara się skrócić czasokres oczekiwania na interview obywatelskie. Przeciętny okres oczekiwania sięga obecnie około 6 miesięcy. Jak zawsze po wyborach wszystko zapewne wróci „do normy” i oczekiwanie ponownie wydłuży się ponieważ nikt nie będzie zainteresowany nabywaniem obywatelstwa przez osoby, które będą mogły głosować dopiero za następne cztery lata. Ce la vie. Dlatego warto skorzystać z nadarzającej się raz na cztery lata okazji i, jeśli to możliwe ze względów prawnych, ubiegać się o obywatelstwo amerykańskie teraz.
Dr hab. Leszek A. Sosnowski
Adwokat (koncentracja na sprawach imigracyjnych)
Law Office of Les A. Sosnowski
30 N. LaSalle (róg LaSalle i Washington), pok. 3900, tel. (312) 726-1210.
W ramach prowadzenia sprawy o nabycie obywatelstwa przygotowujemy osobę zdającą do interview (nie do egazminu) obywatelskiego oraz reprezentujemy zdającego w czasie interview.
Powyższa informacja nie stanowi porady prawnej. Zainteresowane osoby powinny skontaktować się z adwokatem imigracyjnym w celu omówienia indywidualnej sytuacji prawnej. Informacja została przygotowana w oparciu o przepisy obowiązujące w chwili jej publikacji.
Autor zamieszcza też raz w miesiącu” na łamach ukazującego się w „Dziennika Związkowego” poświęcony tematyce prawa imigracyjnego „Przegląd Imigracyjny” (zob. http://www.polishdailynews.com).